Składasz nowy komputer? Zacznij od płyty głównej – to ona spaja cały system w funkcjonalną całość. Dziś na rynku znajdziesz mnóstwo modeli różniących się możliwościami i ceną. Poznaj najważniejsze cechy poszczególnych płyt głównych do zastosowań profesjonalnych i nie tylko, dzięki którym nie popełnisz błędu przy zakupie.
Jak dobrać płytę główną do procesora?
Przede wszystkim musisz dopasować płytę do procesora. Układy AMD pasują tylko do gniazd procesora AM5 lub AM4, a Intel używa teraz LGA1700. Jeśli wybierzesz zły standard płyty, komputer nie ruszy.
Zamiast przebijać się przez dziesiątki modeli, możesz skorzystać z filtrów na sferis.pl – pokażą Ci tylko płyty pasujące do obsługiwanego procesora. Pamiętaj, że starsze modele mogą potrzebować aktualizacji BIOS, by móc na nich zainstalować nowsze układy.
Rozmiar płyty też ma znaczenie. Duże ATX mają najwięcej złączy, średnie Micro-ATX zajmują mniej miejsca, a kompaktowe Mini-ITX zmieszczą się w małych obudowach kosztem mniejszych możliwości rozbudowy. Jeśli ją planujesz, warto postawić na większą obudowę komputera.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze płyty głównej?
Chipset płyty głównej to układ decydujący o jej możliwościach. W przypadku procesorów Inel są to serie Z790 (najlepsza), H770 (średnia) i B760 (podstawowa). AMD ma X670, B650 i A620. Wyższy model daje więcej funkcji.
Sprawdź porty i złącza – USB (szczególnie 3.2 i USB-C), HDMI/DisplayPort dla monitorów oraz sloty PCIe na karty rozszerzeń. Bierz płytę z większą liczbą portów USB – zawsze okazuje się, że jest ich za mało do wszystkich urządzeń zewnętrznych.
Lepsze płyty główne mają mocniejsze układy chłodzenia VRM z solidnymi radiatorami. Dzięki temu urządzenia nie przegrzewają się, nawet przy długotrwałym obciążeniu procesora generującym dużo ciepła.
Czym kierować się przy wyborze płyty głównej?
Dobre płyty mają wzmocnione sloty PCIe, które wytrzymują ciężar dużych kart graficznych, oraz wysokiej klasy kondensatory o dłuższej żywotności. Droższe modele często mają elementy ze szkła Lacobel, które skuteczniej odprowadzają ciepło.
Warto zwrócić uwagę na płyty ze wbudowanym Wi-Fi 6E, jeśli nie chcesz ciągnąć kabla internetowego przez całe mieszkanie. Podobnie dobry układ audio wystarcza do codziennego użytku bez potrzeby kupowania zewnętrznej karty dźwiękowej.
Niektóre płyty mają wyświetlacze kodów błędów, przyciski do uruchamiania poza obudową i diody diagnostyczne. Dzięki nim łatwiej znajdziesz przyczynę problemu, gdy komputer nie będzie chciał działać.
Kompatybilność z pamięcią RAM
Różne płyty obsługują różne typy kości pamięci RAM. Nowsze modele używają DDR5, starsze DDR4 – nie da się włożyć kości DDR4 do slotów DDR5 i odwrotnie.
Sprawdź listę kompatybilnych pamięci od producenta płyty. Moduły z tej listy z pewnośćią działają, podczas gdy pamięci spoza niej czasem odmawiają współpracy albo trzeba ręcznie ustawiać w nich parametry.
Dodatkowe technologie warte uwagi
Współczesne płyty główne oferują przydatne funkcje:
- złącza NVMe z chłodzeniem szybkich dysków SSD;
- układy audio z izolacją od zakłóceń elektrycznych;
- kontrola wentylatorów i pomp w systemach chłodzenia;
- RAID chroniący dane przed awarią dysku;
- sterowanie podświetleniem RGB komponentów.
Nowoczesny BIOS pozwala łatwo podkręcać procesor i pamięć, a wiele płyt oferuje też specjalne narzędzia diagnostyczne.
Co zapamiętać o płytach głównych
Przy zakupie każdej płyty głównej warto zainwestować w markowy produkt od sprawdzonego producenta, który nie oszczędza na jakości komponentów. Dobra płyta po prostu działa bez problemów przez długie lata, a tania podróbka ciągle wywołuje losowe błędy, których trudno się pozbyć. Sprawdź opinie innych użytkowników o konkretnym modelu i upewnij się, że pasuje do pozostałych części komputera.
