Kim była Ayn Rand?

Ayn Rand była amerykańską pisarką, filozof i publicystką. Stworzyła oryginalną koncepcję filozoficzną zwaną obiektywizmem albo (od jej nazwiska) randyzmem, która wywarła wielki wpływ na rozwój amerykańskich idei wolnościowych. Ze względu na swoją bezkompromisowość i radykalizm poglądów była jednym z najbardziej kontrowersyjnych myślicieli XX wieku.

Urodziła się w 1905 roku w Petersburgu w średnio zamożnej rodzinie rosyjskich Żydów jako Alissa Rosenbaum. Od najmłodszych lat fascynowała ją literatura i świat idei − już jako dziecko planowała zostać pisarką. Po rewolucji bolszewickiej komunistyczne władze znacjonalizowały aptekę ojca Alissy, skonfiskowały majątek i pozostawiły rodzinę Rosenbaumów bez środków do życia. Mimo ciężkich warunków Alissa dostała się na uniwersytet w Piotrogrodzie, gdzie studiowała historię i filozofię. Jako jedynej w rodzinie udało jej się otrzymać pozwolenie na odwiedzenie krewnych w USA. W 1926 roku opuściła Związek Sowiecki i udała się do Ameryki, aby nigdy już nie powrócić. W USA rozpoczęła błyskotliwą karierę pod nowym nazwiskiem − Ayn Rand. Publikowała sztuki teatralne i scenariusze, a później powieści i zbiory esejów, które przyniosły jej znaczny rozgłos. Poślubiła aktora Franka O’Connora, z którym przeniosła się do Nowego Jorku. Mieszkała tam aż do śmierci w 1982 roku.

Jej twórczość była wyrazem jej idei i filozofii życia. Chciała przedstawić człowieka nie jako bezwolną marionetkę poddającą się biegowi wydarzeń, lecz jako bohaterską postać będącą kowalem własnego losu. Tak kreowała bohaterów swoich książek, zwłaszcza dwóch najważniejszych: Źródła i Atlasa zbuntowanego, jej opus magnum. Sprzeciwiała się prądom w filozofii, kulturze i polityce, które jej zdaniem zdominowały XX wiek: irracjonalizmowi, kolektywizmowi, etatyzmowi. Uważała, że odpór złu mogą dać jedynie właściwe idee. W swoich powieściach i publicystyce promowała racjonalizm, indywidualizm i dążenie każdego człowieka do własnego szczęścia. Jako nieugięta zwolenniczka wolnorynkowego kapitalizmu i przeciwniczka wszelkich form socjalizmu i interwencjonizmu gospodarczego była atakowana zarówno przez środowiska lewicowe („starychˮ i „młodychˮ marksistów), jak i przez prawicowe. Jej idee są żywo dyskutowane do dziś i nadal oddziałują na kolejne pokolenia.